Một số vấn đề về nhận thức trong đấu tranh

     Phong trào dân chủ Việt Nam trải qua các thời kỳ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách khách quan, chúng ta thấy phong trào dân chủ Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế và bất cập. Một nguyên nhân quan trọng, và cũng là biểu hiện của sự bất cập, đó là nhận thức của những người tham gia phong trào dân chủ còn nhiều vấn đề cần phải xem xét và tìm hiểu. Có thể nói, ngoài sự thống nhất về những mục đích rất lớn là dân chủ và nhân quyền thì những gì còn lại là một sự hỗn loạn trong nhận thức. Chúng ta hầu như không thống nhất được với nhau về thực trạng tình hình đất nước, về tình hình phong trào dân chủ, về nguyên nhân của những vấn nạn hiện nay và cuối cùng là về giải pháp để giải quyết các vấn nạn của đất nước. Là một người tham gia vào phong trào dân chủ khá lâu, tiếp xúc với rất nhiều người đấu tranh dân chủ đủ mọi lứa tuổi và thành phần, cá nhân tôi nhận thấy, sự khác biệt, chia rẽ và hỗn loạn trong nhận thức là một thực trạng nhức nhối của phong trào dân chủ Việt Nam.

     Nguyên nhân chìm sâu và giải thích được tất cả, cho sự hỗn loạn trong nhận thức của người dân nói chung và những người đấu tranh dân chủ nói riêng là các giá trị xã hội bị đảo lộn, sự thật bị bưng bít và bóp méo. Đó là hậu quả tất yếu của các chế độ cộng sản nói chung và cộng sản Việt Nam nói riêng. Đi vào nguyên nhân trực tiếp hơn, chúng ta thấy, tuyệt đại bộ phận người dân đều phải hấp thụ một nền giáo dục giáo điều và nô lệ, ngược lại với nền giáo dục khai phóng và nhân bản. Chúng ta không được đào tạo, không được học những kiến thức để nhận thức xã hội một cách đúng đắn, chuẩn xác. Trong khi đó, những thông tin và toàn bộ số liệu để tìm hiểu và nghiên cứu cũng không chứa đựng sự thật nào. Đó là hai nguyên nhân cơ bản và trực tiếp nhất dẫn tới sự yếu kém trong nhận thức của người dân, một mục tiêu mà chế độ cộng sản đã thực thi và thành công mỹ mãn.

     Sự khác biệt và hỗn loạn trong nhận thức của người Việt Nam chúng ta còn do những trở ngại trong tính cách làm cho trầm trọng. Người Việt có nhiều phẩm chất tốt đẹp những cũng có nhiều hạn chế trong tính cách. Đó là sự kiêu ngạo và bảo thủ, hướng ngoại và hình thức. Kiêu ngạo và bảo thủ khiến cho chúng ta không nhìn nhận được những hạn chế, sai sót và khiếm khuyết để bổ túc kịp thời, sửa chữa những sai lầm trong nhận thức. Hướng ngoại và hình thức thì không thể đi sâu tìm hiểu bản chất sự việc, khó tiếp cận được với dòng chảy của sự thật.

     Một trong những vấn đề quan trọng trong nhận thức mà những người đấu tranh dân chủ cần lưu tâm, đó là nhận thức về cách tiếp cận đấu tranh của từng cá nhân. Thông thường, những người đấu tranh chỉ đơn giản tham gia một cách “tự nhiên”, tức là chưa có sự tìm hiểu, nghiên cứu về phong trào dân chủ trước khi tham gia. Để có thể tham gia tích cực, hiệu quả  và phù hợp với từng cá nhân, trước khi tham gia vào phong trào dân chủ, chúng ta cần tìm hiểu đầy đủ và toàn diện về phong trào dân chủ. Chúng ta cần biết được, mục đích, mục tiêu của phong trào dân chủ; chúng ta cũng cần biết phong trào dân chủ đã trải qua các giai đoạn, thời kỳ nào, và đặc điểm, đặc trưng của từng thời kỳ, từng giai đoạn. Các đại diện tổ chức và cá nhân nào tiêu biểu cho các giai đoạn, thời kỳ...hiện nay phong trào dân chủ bao gồm những lĩnh vực, khía cạnh đấu tranh nào? Trên cơ sở những nhận thức như vậy, các cá nhân căn cứ vào mục tiêu, mục đích, và năng lực sở trường của mình sẽ tham gia vào lĩnh vực nào, mảng nào, khía cạnh nào của phong trào dân chủ để có thể phát huy hết khả năng sở trường của mình... với các lĩnh vực đấu tranh đó, cần liên lạc, cần kết hợp với những ai, nhóm và tổ chức nào? chỉ có như vậy, sự tham gia của mỗi cá nhân mới thực sự phù hợp và hiệu quả.

     Một phương châm cần có, trong quá trình đấu tranh. Đó là nhận thức cần triệt để, ứng xử và hành động tùy theo điều kiện, hoàn cảnh. Nhận thức cần triệt để vì có triệt để mới hiểu rõ được thực trạng và nhất là nguyên nhân của các vấn nạn. Chỉ có hiểu rõ nguyên nhân mới tìm được giải pháp đúng giải quyết các vấn đề.

     Tựu trung lại, nhận thức là vấn đề vô cùng quan trọng, có tính chất quyết định. Nhận thức đúng giúp ứng xử và hành động đúng, phù hợp. Ứng xử và hành động đúng, phù hợp mới đem lại hiệu quả trong quá trình hoạt động của mỗi một cá nhân, cũng như từng nhóm và toàn bộ phong trào dân chủ Việt Nam./.

Hà Nội, ngày 27/02/2016

N.V.B