Thời chùa Ba Vàng vắng lặng

Bức ảnh mới, đang lan truyền từ trang facebook của nhà văn Phạm Lưu Vũ ở Hà Nội, cho thấy sân Chùa Ba Vàng vắng lặng khác thường trong những ngày đầu năm mới Giáp Thìn. Điều chưa thấy bao giờ trước đây, cho đến khi ngọn cỏ Pili ngọ nguậy và được bái lạy.

Hệ thống công nghiệp cúng dường với những nhà lãnh đạo quốc doanh Phật được đắp tô, có lẽ ắt đã vấp phải sự tức giận và từ chối của người dân, đặc biệt là các tín đồ phía Bắc, vốn hồn nhiên và dễ tin đã quy tụ về đây suốt một thời gian dài. Sự trống trải, lạnh tanh khác thường lệ như loạt hình cho thấy, là một lời đáp trả im lặng nhưng có sức mạnh gấp ngàn lần những bài hoằng pháp ồn ào giả tạo, hối thúc con tin tín ngưỡng dâng nộp tiền.

Một người bạn ở miền Bắc kể rằng trước đây, bà của cô ta thức dậy là chỉ muốn lên chùa ngay, rồi có bao nhiêu tiền gom góp được là cũng để dành đem cúng dường. 

Cô nói cả nhà rất khổ tâm nhưng không thể nào cản được, vì bà cứ khư khư nói thầy dạy rằng cúng dường là có phúc cho cả nhà. 

Sau sự kiện chuyện lừa siêu cấp quốc dân về ngọn cỏ Pili - mặc dù có đánh tiếng là sẽ điều tra đến tận gốc, và Giáo hội Quốc Doanh Phật cũng nói lu loa mơ hồ để giúp chạy chữa trong văn bản kỷ luật ông Thích Trúc Thái Minh - người bà của cô đã không còn đến chùa Ba Vàng như thường lệ, mà bắt đầu tìm đến những ngôi chùa nhỏ, như một cách để chữa vết thương của lòng tin bị xúc phạm.

Trên các trang mạng cũng có những bài hùng hồn, như seeding quảng cáo phim Việt Nam, đăng lại hình ảnh huy hoàng của chùa Ba Vàng vào năm 2023 với sân chùa ngập kín người, mập mờ mô tả sự nô nức của tín hữu với chùa Ba Vàng năm 2024 luôn vẫn như ngày nào.

Những hình ảnh vắng lặng của chùa Ba Vàng xuất hiện trên các trang mạng năm nay, kể cả lối đi dài dằng dặc vào chùa không có bóng người, được nói là hình ảnh từ trước mùng 8 Tết, nhưng đây cũng là một điều cũng chưa có tiền lệ, theo nhận định trên trang facebook của nhà văn Phạm Lưu Vũ "hỏi chuyện các hàng quán, thì họ cho biết sự thật hoàn toàn ngược lại. Không có chuyện “biển người”, không có việc “chen chúc”…

Nhưng riêng câu chuyện mùng 8 Tết Giáp Thìn, mà báo Tuổi Trẻ chạy bài “biển người” phải sử dụng ảnh cũ năm 2023, là câu hỏi được nhiều người đặt ra.

Có khó gì cho một bức ảnh đông đúc người dự hội ngày mùng 8, như chùa Ba Vàng cho phát livestream, mà báo phải làm ảnh giả? Phân tích về điều này, cũng dễ nhận ra: đây chính là bài ca ngợi được đặt hàng viết trước, để quảng bá cho Ba Vàng trước giờ G. Nhưng có thể vì đỏ mắt không kiếm được hình ảnh “biển người” nào khả dĩ để minh hoạ, nên đành phải dùng ảnh cũ. 

Trên trang facebook có tên Nghiêm Sỹ Cường, anh ghé qua chùa Ba Vàng vào ngày mùng 10 Tết, mọi thứ im ỉm. Anh hỏi thử những người bàn hàng ven đường vào chùa "thế hôm mồng 8 Tết, mọi người đến có đông không các bác ?", những quán hàng quanh chùa đều trả lời "hôm đó thứ Bảy, chỉ hơn thế này chút thôi. Mấy năm trước, vào những ngày này còn tắc cả đường, năm nay giảm 80, 90 %". 

Lễ hội mùng 8 ở chùa Ba Vàng với quy mô tín đồ được hẹn trước để livestream, là chuyện cứu nguy danh dự vào phút 89 cho tờ báo, nhưng cũng để lộ rằng những khoảng trống trong sân Ba Vàng trước đó, là điều có thật cần phải được che đi, nhường chỗ cho phông màn đỏ rực về sau.

Trên trang facebook có tên Nghiêm Sỹ Cường, anh ghé qua chùa Ba Vàng vào ngày mùng 10 Tết, mọi thứ im ỉm. Anh hỏi những người bàn hàng ven đường vào chùa "thế hôm mồng 8 Tết, mọi người đến có đông không các bác ?", những quán hàng quanh chùa đều trả lời "hôm đó thứ Bảy, chỉ hơn thế này chút thôi. Mấy năm trước, vào những ngày này còn tắc cả đường, năm nay giảm 80, 90 %". 

Sự vĩ đại không có thật nó sẽ sớm trở thành trò hề. Giá trị giả chỉ bán thêm được đôi ba lá sớ, dăm bảy lời cầu siêu. Nhưng hãy cùng nghĩ xem, nếu không có "chỉ đạo" nào đó để cứu khổ cứu nạn truyền thông cho chùa Ba Vàng, ắt đã không có những bài báo giả tạo về sự rầm rộ lễ hội ở chùa Ba Vàng năm nay. 

Hoang tin cứu chùa Ba Vàng như các trang báo điện tử lúc này, không hề để cứu ông Bụt hay nhà sư nào ở đó, mà rõ là cưỡng tín để cứu dòng tiền của ngành công nghiệp cúng dường đang vào ngày tắc mạch.