Lẽ ra nên là "cái tát của đảng"

Nhiều ngàn lượt chia sẻ với hơn 20.000 bình luận về status "cái tát của mẹ" trên trang Facebook Xuân Bắc. Trên báo và mạng xã hội, câu chuyện thu hút nhiều bài chỉ trích về phát ngôn và thái độ của Xuân Bắc, khi miệt thị và hỗn xược đối với khán giả về chương trình Táo Quân bị chê nhàm - nhảm - chán ngán.

 

VTV vốn là đài truyền hình quốc gia, phủ sóng trên toàn cõi Việt Nam, với những đặc quyền độc nhứt vô nhị, dĩ nhiên, kéo theo là những đặc lợi về kinh phí. Chỉ riêng 2022, tổng doanh thu của VTV ước đạt hơn 5.300 tỷ đồng [1]. Toàn bộ số thu khoảng 220 triệu USD này đều được giữ lại 100% để chi tiêu. Từ đó, không tránh khỏi những đặc ân mang tính bố thí cho khán giả.

 

Kinh phí cho chương trình Táo Quân cũng... độc quyền cấp phát, do Tổng giám đốc VTV phê duyệt từ đề xuất của Ban Tài Chính VTV. Đề xuất của Ban Tài Chính VTV dựa trên đề xuất của Ban Văn Nghệ VTV. Ban Văn Nghệ cứ theo đúng khuôn của hàng chục năm qua (phải có Táo Quân). Nghe rất dài dòng, nói ngắn gọn, quy trình để sản xuất Táo Quân mang đầy đủ "VĂN HÓA BAO CẤP" của nhiều chục năm về trước, thuở mà một bộ phim - dù điện ảnh mang ra chiếu rạp - đoàn làm phim không quan tâm đến doanh thu - lời lỗ, miễn đủ chỉ tiêu giao (tức là mỗi năm phải có bao nhiêu phim), miễn không đụng chạm đến chế độ độc đảng toàn trị và các vấn đề mang tính "phản động - chống phá nhà nước" là ổn thỏa!

 

Quan trọng nhứt cho bất kỳ một kịch bản nào đi chăng nữa, chính là vai trò đạo diễn - ở đây là ông Nguyễn Khải Anh. Các chuyên môn khác: kịch tác gia (văn phong sau này gọi là "biên kịch") - diễn viên - thiết kế trang phục - ánh sáng - đạo cụ v.v... đều do đạo diễn chịu trách nhiệm và quyết định mọi thứ. Táo Quân của nhiều năm qua, đều đi vào khuôn mẫu đã định với kịch bản dở - đạo diễn tồi, khó thể trách diễn viên, dù Xuân Bắc hay bất cứ ai đi chăng nữa.

 

Không riêng chương trình Táo Quân, những chương trình mang tính chính trị và thời sự - dù phục vụ cho giải trí vào các dịp lễ tết và hội hè - đều mang nặng "tính bao cấp". Điều này có nghĩa, kinh phí sản xuất chương trình được cấp toàn bộ từ A đến Z. Đạo diễn hay diễn viên hoặc bất cứ chuyên môn nào cũng lãnh một mức thù lao cố định (dĩ nhiên năm sau cao hơn năm trước). Do đó, đạo diễn giỏi hay dở; kịch tác gia sáng tạo hay mòn cũ; diễn viên nhập vai dí dỏm hay vô duyên; trang phục lòe loẹt hay giản dị v.v... đều đã biết trước thù lao mình cầm trong tay.

 

Ngoài ra, vì tính độc quyền, cho nên, đạo diễn cũng đã được nhắm đến và cũng độc quyền nốt. Tuân theo đó, các vai trò trong vở diễn cũng độc quyền luôn. Thế cho nên, khán giả cứ thấy những khuôn mặt Xuân Bắc - Tự Long - Chí Trung - Vân Dung v.v... hay Công Lý (cũng ráng sắm vai dù bịnh nặng) xuất hiện đều đặn hàng chục năm qua.

 

Khi mà Xuân Bắc và tất cả các vai trò (đạo diễn - kịch tác gia - các chuyên môn khác) biết được chương trình Táo Quân hoàn toàn có thể lỗ chổng gọng (từ hơn chục năm về trước) với cái túi tiền rỗng, khi cho ra đời kịch bản - đạo diễn - vai diễn dở khẹc thì họ mới biết ... sợ và nhứt định không bao giờ có "cái tát của mẹ". Bởi vì không một NHÀ SẢN XUẤT nào dám bỏ vốn hàng chục tỷ đồng để làm mấy chương trình ẩu tả, rồi thu về con số vài ba trăm triệu.

 

Do đó,  đông đảo khán giả, kể cả dân trong nghề sân khấu - điện ảnh nổi giận và chĩa mũi dùi về phía Xuân Bắc, chỉ nói lên hiện tượng ứng xử văn hóa của Xuân Bắc trong tư cách nghệ sĩ  (và nổi tiếng), chứ chưa nêu ra được bản chất vấn đề: Tại sao nghệ sĩ dám hỗn xược với khán giả, cùng những bộ phim rất dở nhưng cả đoàn làm phim không một ai phải gánh trách nhiệm. Đơn cử, năm 2014, bộ phim truyện chiếu rạp về nhân vật Võ Nguyên Giáp [2] với kinh phí lên đến 21 tỷ đồng nhưng không bán được vé, để rồi sau đó chiếu miễn phí cũng không ai xem, đến nỗi phải lặng lẽ hủy chiếu.

 

Khái niệm "nghệ thuật vị nghệ thuật" hay "nghệ thuật vị nhân sinh" không có nhiều ý nghĩa trong môi trường toàn trị, nơi mà nhà cầm quyền CSVN cố tình dùng cái na ná "nghệ thuật" để tuyên truyền và tô hồng cho chế độ - Tạm gọi "nghệ thuật vị chính trị".

 

Nghệ thuật không có tự do sáng tạo chỉ là một "thân xác vật vờ" - Đó là sản phẩm "đặc thù" chỉ riêng có trong xã hội Việt Nam hiện nay - Nơi vốn chỉ có thể tồn tại những gì lướt qua cuộc sống bằng hiện tượng và mang tính vỗ về - an ủi người dân như Nhà Bà Nữ của đạo diễn Trấn Thành - Chí ít với tư cách là nhà sản xuất, diễn viên Trấn Thành đã thành công trong doanh thu và an toàn trong vị thế một "nghệ sĩ Xã Hội Chủ Nghĩa".

 

Do đó, suy cho cùng, chuyện lôi Xuân Bắc ra hành tội vì bị coi là chửi xéo khán giả, chỉ là trò KẾT TỘI TƯ TƯỞNG. Điều đáng giựt mình, bởi những ý kiến của nhiều nhân vật nổi tiếng trong giới chuyên môn chỉ trích nặng nề và gay gắt về Xuân Bắc, khiến người ta dễ cảm nhận, vì sống quá lâu trong môi trường "nhồi sọ" nên họ tự tay "đấu tố" đồng nghiệp mà họ không hề hay biết.

 

Không rõ số rất đông (cả trong và ngoài nghề) đòi Xuân Bắc "xin lỗi" để làm gì, khi mà nó đã trở thành phương tiện để che đậy tội ác, từ thuở ông Hồ Chí Minh rút khăn chùi nước mắt với lời "XIN LỖI" trong vụ Cải Cách Ruộng Đất.

 

Cần gì đến lời "xin lỗi" của Xuân Bắc, vốn chỉ là một diễn viên hề trong một vở diễn rất dở mà ông Bắc vốn không phải chịu trách nhiệm chính, với vở diễn Táo Quân nhạt thếch - dung tục, không thu hút được khán giả nhưng năm nào cũng đều đều chiếm sóng truyền hình!

 

Cần gì đến lời "xin lỗi" của Xuân Bắc, khi rất nhiều đảng viên ĐCSVN đứng trước tòa (của đồng chí họ), khóc hết nước mắt, rồi xin lỗi rất thống thiết nhưng chỉ làm trò cười cho dân chúng với khái niệm "nước mắt cá sấu" - Vẫn còn nguyên đó!

Trong phạm vi sân khấu - điện ảnh, khán giả chỉ thoát khỏi mọi chương trình nhàm chán - cũ rích - thô kệch - dung tục, khi và chỉ khi chấm dứt... bao cấp tất cả các sản phẩm mang tên "nghệ thuật". Điều này có nghĩa, "kinh tế thị trường định hướng XHCN" - một nền kinh tế vô giá trị - phi thực tế phải được chấm đứt.

 

Đầu năm đầu tháng, khán giả đã nhận "cái tát của đảng" do thảm nạn dài lâu từ bao cấp, cùng chủ trương nhồi sọ vốn thành công hơn người ta nghĩ tới. Tuyệt đại đa số người Việt Nam hiện nay cũng xứng đáng nhận "cái tát của đảng", trong đó có cả nghệ sĩ Xuân Bắc.

____________________

 

[1] https://drive.google.com/file/d/1hvVUYrGl12vW9cQ9C-mpGllnaQKd2hOm/view?f...

 

[2] https://vnexpress.net/phim-viet-21-ty-dong-chieu-mien-phi-dip-10-10-3090...