
Tôi không thân thiết hay gần gũi gì lắm với nhà văn Mai Thảo, và ngược lại. Tuy thế, suốt những năm dài của thập niên 1980, mỗi lần đến Silicon Valley là ông nhất định phải tìm tôi cho bằng được mới yên.
Lý do – giản dị – chỉ vì tôi vợ con không có, mèo chó cũng không nên có thể ngồi “hầu” rượu cùng ông từ sáng đến chiều, và (đôi khi) từ khuya cho tới sáng luôn!
Mai Thảo sống độc thân cho đến chết. Thiệt là phước đức. Tôi thì bất hạnh hơn nên rồi cũng vướng vào cái vòng thê tróc tử phọc, và phải hùng hục lao vào chuyện áo cơm để nuôi vợ dại con thơ, như vô số những người đàn ông (không may) khác.
Nếp sống của một kẻ vợ con đùm đề khiến tôi mỗi lúc một thêm xa Mai Thảo. Mãi cho đến đến lúc cuối đời (có hôm) tình cờ đọc được những câu thơ ông, viết trước lúc lìa trần, tôi mới cảm thấy “gần gũi” với cố nhân hơn trước:
Thế giới có triệu điều không hiểu
Càng hiểu không ra lúc cuối đời
“Cuối đời” chính là lúc này đây! Tuy đã sắp gần đất xa trời rồi nhưng tôi vẫn không hiểu sao người ta có thể bán một đôi giầy cũ, với giá năm trăm sáu chục ngàn Mỹ Kim – theo như tin của NBC News (Michael Jordan sneakers sell for $560,000 at Sotheby's auction) đọc được vào ngày 18 tháng 5 năm 2000!
Tiền chớ bộ giấy, sao cà?
Mà đâu phải chỉ có bấy nhiêu thôi. Số tiền huê hồng hậu hĩ mà Michael Jordan nhận được nhờ quảng cáo cũng là vấn đề khiến cho thiên hạ phải bận lòng: “Một tổ chức tương tự ở San Francisco, Global Exchange, đã ấn hành một báo cáo vào 9/1998 với tựa đề ‘Lương và chi phí sinh sống của công nhân Nike ở Indonesia’. Báo cáo này cho biết lương trung bình của một công nhân Nike ở Indonesia chỉ là 0,8 đôla mỗi ngày và yêu cầu công ty này nên nâng mức lương đó lên gấp đôi. Nếu thực hiện việc này, chi phí của Nike sẽ tăng thêm 20 triệu đôla, tương đương với số tiền hàng năm mà công ty trả cho Michael Jordan để làm đại sứ cho thương hiệu của họ.” (Những Thăng Trầm Của Thương Hiệu Nike - trích từ Bí Quyết Thành Công Của 100 Thương Hiệu Hàng Đầu Thế Giới do Công ty First News phát hành).
Một đôi giầy cũ mà giá hơn nửa triệu Mỹ Kim tưởng đã khó hiểu lắm rồi nhưng đời lại còn không ít chuyện chuyện khó hiểu hơn nhiều:
Hóa ra, ở Bắc Hàn, chân dung lãnh tụ lại giá mắc hơn cả cuộc đời và sinh mạng của người dân ở xứ sở này nhiều lắm. Thế mới biết qúi cái nước CHXHCNVN, nơi … dễ thở hơn thấy rõ!
Dù lụt lội hằng năm, và chết chóc là chuyện thường ngày vẫn xẩy ra ở huyện nhưng chưa có một đứa bé người Việt nào chết đuối vì mải lo “vớt” hình lãnh tụ cả. Cũng chưa có người Việt Nam nào phải vào tù vì quên “chạy” hình của Bác khi nhà bốc cháy. Mà hình ảnh của Hồ Chí Minh thì đâu có hiếm hoi chi ở xứ sở này. Nó nhan nhản khắp hang cùng ngõ hẻm ở miền xuôi, cũng như mạn ngược, và được phát không (cùng cờ đỏ sao vàng) tại tất cả mọi nơi:
Chỉ có điều đáng tiếc là người nhận – ngó bộ – không vui vẻ mấy, và dư luận thì (xem chừng) có vẻ rất bất bình:
Hình ảnh của bác Hồ bị rẻ rúng, đã đành; NGƯỜI còn bị đám đông quần chúng chế riễu và bêu riếu bằng vô số hò/vè vô cùng khiếm nhã:
Gian-manh nổi tiếng là Hồ Chí Minh
Dưới chân tượng bác đĩ nhiều hơn dân
Vì ba ông ấy, dân mình lầm-than
Hoan hô Hồ Chí Minh cái đinh cũng phải xếp hàng
Ấy thế nhưng chả nghe ai bị bắt giữ hay tù đầy gì ráo. So với Bắc Hàn thì Việt Nam, rõ ràng, tự do và hạnh phúc hơn thấy rõ. Ít nhất thì dân Việt cũng còn được chửi lai ra, và chửi dài dài. Xứ sở này hiện nay chỉ có một cái taboo duy nhất về “cái khoản độc lập” thôi. Đây là điều tuyệt đối cấm kỵ nên hễ ai đụng tới là đi tù như bỡn.
Năm 2008, hàng chục nhân vật (Nguyễn Xuân Nghĩa, Nguyễn Mạnh Sơn, Nguyễn Văn Túc, Nguyễn Hữu Tính, Nguyễn Kim Nhàn, Ngô Quỳnh, Phạm Văn Trội, Vũ Hùng) đã vào tù vì họ bầy tỏ sự quan tâm đến việc bảo toàn lãnh thổ và lãnh hải.