Bạn có thể làm gì để góp phần ngăn chặn khủng hoảng khí hậu?

Hình: Một nút giao thông thường xuyên ô nhiễm tại Hà Nội (Nguồn: Tiền Phong)

Câu hỏi mà bài viết đặt ra không phải chỉ để cho vui, mà ngược lại, là một câu hỏi nghiêm túc.

Với một khủng hoảng ở cấp độ hành tinh như khủng hoảng khí hậu, hẳn nhiên, để giải quyết vấn đề một cách triệt để cần các giải pháp vĩ mô từ các chính phủ của các quốc gia.

Dù vậy, các giải pháp vi mô, mà nhỏ nhất là ở cấp độ cá nhân, không phải là không đáng nói.

Đối mặt với câu hỏi trên, nhiều người có thể tặc lưỡi rằng các cá nhân thì làm được gì, hay có làm thì thấm vào đâu (?).

Điều đó không phải là không có lý. Nhưng có sự thay đổi lớn nào mà lại không xuất phát từ những điều nhỏ hay tưởng như nhỏ?

Quả là khi hầu hết những người trong đám đông không làm gì thì không có thay đổi đáng kể nào xảy ra. Nhưng chẳng phải sự thay đổi vẫn thường bắt đầu từ thiểu số? 

Tích tiểu thành đại. Góp gió thành bão. Góp cây nên rừng. Theo cách ấy, ngay cả một cá nhân cũng có thể làm thay đổi tình thế.

Là một cá nhân, bạn chọn thay đổi khi đa số đã thay đổi, hay bạn chọn thay đổi ngay cả khi mình chỉ thuộc số ít?

Lựa chọn cách nào nhìn chung là quyền của mỗi người, song cách mỗi người chọn cho thấy người đó có hướng tới những điều tích cực, những điều cao hơn hay không.

Bây giờ, hãy nói về các giải pháp từ cụ thể đến ít cụ thể hơn. Đây là các giải pháp nằm trong tầm tay của mỗi cá nhân, mà mỗi cá nhân có thể chọn cho mình một hay một số giải pháp phù hợp nhất.

1. Giảm việc sử dụng không cần thiết các phương tiện phát thải các-bon (CO2) như xe máy, ô tô (nhất là cho những quãng đường ngắn), tàu hỏa, máy bay.

2. Chuyển sang dùng các phương tiện công cộng, như xe bus (với mức phát thải đầu người thấp), hoặc phương tiện cá nhân không gây ô nhiễm hoặc gây ô nhiễm ít hơn, như xe đạp, xem máy dùng xăng sinh học.

3. Giảm tiêu thụ thịt động vật, nhất là thịt bò (để giảm phát thải khí mê-tan (CH4) từ hoạt động chăn nuôi), kết hợp với tăng tiêu thụ các thực phẩm từ thực vật sao cho vẫn bảo đảm dinh dưỡng.

4. Giảm tiêu thụ hàng hóa từ các ngành công nghiệp phát thải các-bon, như dệt may – thời trang, nhất là các hàng hóa mà bản thân đã có thừa.

5. Chuyển sang dùng điện mặt trời thay cho điện truyền thống, mà ở Việt Nam hiện nay là từ thủy điện hoặc nhiệt điện – hai nguồn phát thải đáng kể các-bon và mê-tan.

6. Tiết kiệm điện, chẳng hạn chỉ dùng điều hòa khi thực sự cần thiết, và chọn nhiệt độ ở mức vừa phải thay vì lạnh (vốn tốn điện hơn nhiều).

7. Trồng cây ở những không gian có thể, như ban công, sân thượng hoặc vườn nhà.

8. Hỗ trợ tài chính hoặc nhân lực cho các sáng kiến và dự án về biến đổi khí hậu nói riêng và môi trường nói chung.

9. Chia sẻ thông tin với những người xung quanh, kể cả trẻ nhỏ, về các nguy cơ từ biến đổi khí hậu, và khuyên họ cùng làm với mình những việc trên.

10. Khích lệ những người lên tiếng và hành động vì môi trường và nếu có thể, thì trở thành một người như vậy.

Và cuối cùng – mặc dù danh sách này có thể kéo dài thêm – là thúc đẩy, hay mạnh hơn là gây áp lực lên các chính trị gia, từ địa phương đến trung ương, để họ có các giải pháp vĩ mô nhằm giải quyết khủng hoảng.