Làm thế nào để xây dựng xã hội dân chủ đa đảng trong hòa bình tại Việt Nam?

Hà Nội, ngày 21 tháng 9 năm 2015

Luật sư Nguyễn Văn Đài.

Đa số Nhân dân đều mơ ước và mong muốn chuyển đổi từ một xã hội độc đảng toàn trị sang một xã hội dân chủ đa đảng. Bởi chỉ có xã hội dân chủ đa đảng mới thực sự đáp ứng các quyền tự do dân chủ, tôn trọng các quyền con người, đem lại bình đảng, công lý cho mọi người dân. Và nó là nền tảng vững trắc để xây dựng một nước Việt Nam dân chủ, giàu mạnh và văn minh.

Đồng thời còn một số ý kiến e ngại rằng khi chuyển sang xã hội dân chủ đa đảng sẽ tạo ra sự tranh chấp quyền lực và dẫn đến bất ổn và rối loạn xã hội.

Nhưng chúng ta cần phải hiểu rằng mọi bất ổn và rối loạn xã hội đều đã được ươm mầm, nuôi dưỡng từ trong xã hội độc đảng toàn trị trong suốt nhiều thập kỷ. Bởi các chế độ toàn trị cai trị xã hội bằng cảnh sát, an ninh, luật rừng và gây ra nỗi sợ hãi trong xã hội.

Các chế độ độc tài, độc đảng tạo hàng trăm ngàn dân oan, hàng ngàn vụ án oan, bóc lột Nhân dân bằng hàng trăm loại thuế, phí hết sức vô lý. Giáo viên bóc lột học sinh, sinh viên bằng học thêm, mua điểm. Bác sĩ bóc lột bệnh nhân bằng phong bì,…. Tham nhũng tràn lan, yếu kém trong quản lý, điều hành đất nước,… Tất cả những điều đó đang dồn nén xã hội. Khi Nhân dân không thể chịu đựng được, cách mạng xã hội sẽ bùng phát. Chế độ độc đảng toàn trị tan dã và sụp đổ. Chế độ dân chủ đa đảng được xây dựng lên. Nhưng người dân và các đảng phái chính trị mới được ra đời chưa được trải nghiệm nền văn hóa chính trị dân chủ. Bởi vậy trong giai đoạn đầu của chế độ dân chủ đa đảng sẽ có những bất ổn.

Vậy làm thế nào để Việt Nam có thể xây dựng được xã hội dân chủ đa đảng đáp ứng được mơ ước và mong muốn của Nhân dân và không gây ra những bất ổn và rối loạn xã hội?

Tôi cho rằng mọi người dân Việt Nam ở trong và ngoài nước, các tổ chức tôn giáo và đảng cộng sản cần phải hiểu và cùng thực hiện các giải pháp sau:

1/ Thành lập các tổ chức xã hội dân sự độc lập.

Trong hơn hai năm qua, đã có hơn 20 tổ chức xã hội dân sự(XHDS) ra đời. Mặc dù đã tạo được chỗ đứng và không gian hoạt động. Nhưng hầu hết còn nhỏ bé và chưa đáp ứng và giải quyết được các nhu cầu của xã hội. Bởi vậy các tổ chức XHDS cần phải tìm ra điểm yếu của mỗi tổ chức để khắc phục và phát triển. Các tổ chức XHDS cũng cần phải liên kết, hợp tác với nhau trong việc bảo vệ lợi ích chung cũng như cùng nhau thực hiện các sứ mệnh xã hội.

Còn rất nhiều những khoảng trống và không gian cho các tổ chức XHDS độc lập mới ra đời để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Như các tổ chức bảo vệ môi trường, bảo vệ người tiêu dùng, bảo vệ học sinh, sinh viên, các tổ chức xã hội nghề nghiệp,…..

Mỗi công dân cần phải ý thức và quyền, lương tâm, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc chuyển đổi từ xã hội phi dân chủ, lạc hậu sang một xã hội dân chủ, văn minh. Bởi vậy mỗi người cần phải tham gia hay cùng nhau xây dựng lên các tổ chức XHDS đáp ứng các nhu cầu của bản thân và cộng đồng xã hội.

Các tổ chức XHDS sẽ đóng vai trò quan trọng cùng với các tầng lớp Nhân dân quản lý và điều hành xã hội từ cấp cơ sở để đảm bảo một tiến trình chuyển đổi từ xã hội độc đảng sang xã hội dân chủ đa đảng một cách hòa bình và ổn định.

2/ Thành lập các tổ chức, đảng phái chính trị;

Việc xây dựng các tổ chức, đảng phái chính trị là vô cùng cần thiết trong tiến trình thay đổi xã hội. Các tổ chức, đảng phái chính trị đóng vai trò tập hợp, đào tạo ra đội ngũ cán bộ có khả năng quản trị đất nước. Các tổ chức, đảng phái chính trị đưa các cán bộ của mình ra tranh cử với nhau vào các cơ quan dân cử và chính quyền từ trung ương đến địa phương.

Việc thành lập lên các tổ chức, đảng phái chính trị sẽ tạo điều kiện cho mọi công dân có quyền và cơ hội tham gia hoạt động chính trị. Họ có quyền và cơ hội được phục vụ Nhân dân nếu được Nhân dân quyết định lựa chọn. Tạo ra sự cạnh tranh lành mạnh giữa các tổ chức, đảng chính trị mới với đảng cộng sản. Và Nhân dân cũng có nhiều ứng cử viên, nhiều đảng để đưa ra quyết định lựa chọn thông qua bầu cử.

3/ Vai trò của các tổ chức tôn giáo.

Vai trò của các tổ chức tôn giáo là hết sức quan trong trong tiến trình dân chủ hóa đất nước. Hầu hết các tổ chức tôn giáo đều có số lượng thành viên đông đảo, có hệ thống tổ chức chặt chẽ từ trung ương đến địa phương.

Các tổ chức tôn giáo, các chức sắc tôn giáo thì không làm chính trị, nhưng các tổ chức tôn giáo, chức sắc tôn giáo cần phải động viên, khích lệ, ủng hộ các tín đồ, thành viên của mình tham gia vào các tổ chức XHDS, các tổ chức, đảng phái chính trị.

Nền tảng đạo đức, luân lý của các tôn giáo là tài sản quí báu. Nó không nên chỉ được thực hiện trong cộng đồng các tôn giáo, mà cần được ảnh hưởng vào các tổ chức, đảng phái chính trị. Và khi các giá trị đạo đức, luân lý được các chính trị gia thực hiện trong đời sống phục sự quốc gia của họ. Nó sẽ giúp cho nền chính trị minh bạch, trong sáng và giữ được các chuẩn mực đạo đức.

Các tổ chức tôn giáo cùng với các tổ chức XHDS và các tổ chức, đảng phái chính trị sẽ cùng hợp tác với nhau trong tiến trình thay đổi đất nước. Chắc chắn sự chuyển đổi từ độc đảng sang dân chủ đa đảng sẽ diễn ra trong trật tự và hòa bình. Đem lại lợi ích chung cho cả quốc gia, dân tộc.

4/ Vai trò của cộng đồng người Việt ở Hải ngoại.

Trong những năm qua, cộng đồng người Việt Hải ngoại đã và đang đóng vai trò rất quan trọng trong việc vận động cộng quốc tế quan tâm và và gây áp lực với chính quyền Việt Nam về nhân quyền. Đồng thời cộng đồng người Việt Hải ngoại đã và đang trở thành hậu phương vững chắc cho phong trào dân chủ trong nước.

Có thể khẳng định rằng trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai, cộng đồng người Việt Hải ngoại đóng vai trò cực kỳ quan trọng với sự tồn tại và phát triển của phong trào dân chủ trong nước. Bởi vậy, cộng đồng người Việt cần phải nỗ lực hơn nữa hợp tác, ủng hộ, tham gia và giúp đỡ cho sự ra đời và phát triển của các tổ chức XHDS, các tổ chức, đảng phái chính trị ở trong nước.

5/ Vai trò của đảng cộng sản trong tiến trình dân chủ hóa hòa bình và trật tự.

Một lần nữa, chúng ta cần phải khẳng định lại rằng: mọi sự rối loạn, bất ổn đều được nảy sinh, ươm mầm và ấp ủ trong lòng của chế độ độc đảng toàn trị. Khi chế độ toàn trị vững mạnh, họ sử dụng bạo lực, trấn áp để kiểm soát mọi mâu thuẫn, bất ổn. Nhưng không bao giờ giải quyết được tận gốc, hay xóa bỏ được mâu thuẫn và nguồn gốc, nguyên nhân của bất ổn. Mọi sự bất ổn, mâu thuẫn vẫn được nuôi dưỡng, ấp ủ chờ thời cơ bùng phát.

Chúng ta cũng cần khẳng định thêm rằng: Tiến trình thay đổi từ xã hội độc đảng toàn trị sang xã hội dân chủ đa đảng tại Việt Nam là không thể đảo ngược. Đảng cộng sản chỉ có thể làm chậm đi chứ không thể xóa bỏ được tiến trình này. Đảng cộng sản càng cố cản trở, kìm hãm bao nhiêu thì nguy cơ bùng phát bất ổn và rối loạn càng cao. Nhất là trong giai đoạn hiện nay đảng cộng sản đang rơi vào suy thoái và suy yếu. Nhân dân ngày càng mất niềm tin vào đảng cộng sản. Các mâu thuẫn, bất ổn xã hội đang được tích tụ và dồn nén.

Bởi vậy trong khi còn cơ hội và có thể đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi một cách hòa từ độc đảng toàn trị sang dân chủ đa đảng. Đảng cộng sản cần phải thay đổi nhận thức, tôn trọng các quyền con người. Đảng cộng sản cần phải thực hiện những bước đi cụ thể như sau:

a/ Xây dựng luật về hội một rõ ràng, minh bạch tạo điều kiện cho các tổ chức XHDS, các tổ chức, đảng phái chính trị ra đời và hoạt động. Tạo điều kiện có các tổ chức XHDS, đảng chính trị từng bước đóng vai trò ngày càng lớn hơn trong đời sống xã hội và đời sống chính trị.

b/ Trả lại quyền làm báo chí tư nhân cho công dân, sửa đổi luật báo chí để cho phép các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình,… tư nhân được thành lập.

c/ Sửa đổi luật bầu cử cho phép các tổ chức, đảng phái chính trị tham gia tranh cử ở cấp địa phương, sau đó là quốc hội.

Kết luận:

Việc chuyển đổi một cách hòa bình, ổn định từ chế độ độc đảng toàn trị sang chế độ dân chủ đa đảng hoàn toàn có thể thực hiện. Khi mà mỗi người dân đều có ý thức, trách nhiệm trong việc xây dựng các tổ chức XHDS, các tổ chức, đảng phái chính trị. Cùng với các tổ chức tôn giáo, cộng đồng người Việt Hải ngoại, chắc chắn phong trào dân chủ Việt Nam sẽ lớn mạnh nhanh chóng, tạo đủ áp lực để đảng cộng sản phải thực thi cải cách. Và trong đó có vai trò không thể phủ nhận của đảng cộng sản trong việc chuyển đổi hòa bình hay bất ổn.