You are here

Nhật Bản đối diện với trận động đất lớn nhất từ 140 năm qua

 
Lê Diễn Đức
 
 
Nhật Bản ngày 11 tháng 3 năm 2011 - Ảnh: Agencja Gazeta
 
Không một nước nào trên thế giới có sự chuẩn bị đối phó với động đất hoàn hảo như Nhật Bản.
 
Trong giây đồng hồ đầu tiên sau khi phát hiện khả năng địa chấn, hệ thống báo động (hoạt động từ 10 năm nay), bắt đầu phát tín hiệu. Sau 20 giây, đã có thể biết nơi nào sẽ có động đất, sức mạnh và hướng lây lan. Báo động được chuyển đi trong cả nước. Đối với một số thành phố có thể quá muộn, nhưng những nơi nằm xa tâm địa chấn thì có vài chục giây trước khi cơn động đất tới. Tín hiệu báo động cũng xuất hiện trên truyền hình nhà nước, được gửi qua điện thoại di động và Internet. Mỗi người Nhật đều biết làm thế nào để ứng phó.
 
Sau đó tất cả mọi thứ hoạt động dường như tự động. Trong các nhà máy điện hạt nhân các bộ cảm ứng ghi lại những cơn địa chấn mạnh và ngay lập tức các lò phản ứng được đóng lại. Các bộ cảm ứng và cấu trúc lò phản ứng có thiết kế chuyên dụng tin cậy. Năm 1995, động đất tàn phá Kobe (khoảng 6.000 người thiệt mạng), xung quanh nhà máy điện hạt nhân đã không bị tổn hại gì. Các bộ cảm ứng tương tự được gắn vào mỗi thang máy ở Nhật Bản. Khi bộ cảm ứng phát tín hiệu, ngay lập tức thang máy dừng lại ở tầng gần nhất và mở cửa. Loa phát thanh cảnh báo có động đất và yêu cầu tất cả mọi người phải ngay lập tức đi ra ngoài. Nhờ vậy mà thang máy không biến thành một cái bẫy thép nhốt người.
 
Thông tin về động đất cũng được gửi tới tàu cao tốc của Nhật Bản, lái tàu ngay lập tức hãm tàu lại bởi vì không biết đường tàu có bị hư hại hay không. Tín hiệu báo động được chuyển đến tất cả các nhà máy và những nơi gần tâm địa chấn nhất phải ngừng sản xuất.
 
Tại Nhật Bản, ngay cả những tòa nhà chọc trời cao nhất cũng có thể chống lại các trận động đất vì móng nhà được thiết kế đặc biệt, có thể chuyển dịch qua lại thích ứng với độ rung. Khi động đất các mảnh thủy tinh của cửa sổ bị vỡ và rơi xuống người đi trên đường phố có thể gây nguy hiểm, nhưng ở Nhật Bản không có chuyện đó xảy ra. Kính cửa được thiết kế tương tự như sử dụng cho xe hơi, khi vỡ không có cạnh sắc. Đồ đạc nội thất và thiết bị được gắn hoặc dán vào tường nhà để không bị rơi đổ trong thời gian bị chấn động.
 
Mỗi gia đình Nhật Bản luôn có trong nhà sẵn túi đựng gồm các loại thuốc cá nhân, đài phát thanh, đèn pin, nhà vệ sinh di động và thức ăn, nước uống cho vài ngày. Cách hành xử khi có động đất ở Nhật Bản thường xuyên được tập dượt. Đây là một điều cần thiết và bắt buộc, bởi vì tới 20 phần trăm các trận động đất mạnh trên hành tinh này xảy ra ở Nhật Bản. Chỉ trong vài năm qua, đã có mười mấy trận.
 
Tuy nhiên, hệ thống chuẩn bị trên đây, được xem là tốt và tiên tiến nhất của Nhật Bản cũng không thể nào lượng hết được những bất ngờ mà thiên tai gây ra. Trận động đất hôm nay, vào buổi sáng và tiếp theo vào buổi tối thứ Sáu, ngày 11 tháng 3, với gần 9 độ richter, đã làm hàng trăm người chết, hàng chục ngàn người được xem là bị mất tích, nhà cửa, nhà máy lọc dầu bị cháy. Con số tử vong có thể tăng lên cao đến mức khó tưởng tượng. Đây là trận động đất cùng với sóng thần lớn nhất từ 140 năm qua.
 

 

Trong khoảnh khắc, những chiếc máy bay và ô tô trên sân bay tựa như đồ chơi - Ảnh: GW
 
Trận động đất tại Nhật đã bắt đầu làm động sóng trên thị trường chứng khoán ở một số nước trong ngày thứ Sáu.
 
Tuy nhiên, các kinh tế gia nói rằng thảm họa này sẽ không gây ra tổn thất lớn cho các công ty Nhật Bản. - Với mức độ và sức mạnh của trận động đất, phản ứng của thị trường cho sự kiện này tương đối nhẹ nhàng. Không có ghi nhận về sự sụt giảm mạnh. Trận động đất do đó không nên được xem là một sự kiện tiêu cực cho thị trường chứng khoán, ít nhất là cho đến giờ này - người đứng đầu quỹ Louis Capital, Ben Collet, có đầu tư vào cổ phiếu Nhật Bản, cho biết.

Tuy nhiên, "nhà tiên tri về khủng hoảng" Nouriel Roubini nhận định rằng trận động đất ở Nhật Bản lần này là "điều tồi tệ nhất tại thời điểm tồi tệ nhất" cho nền kinh tế của đất nước này. Bloomberg Roubini nói rằng Nhật Bản đang phải tranh đấu để giảm thâm hụt, không có khả năng tăng thêm các khoản nợ và thâm hụt ngân sách đã chiếm tới 10 phần trăm GDP.

Roubini thừa nhận rằng các ảnh hưởng của thiệt hại có thể làm suy yếu tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản trong thời gian ngắn, nhưng trong các quý tiếp theo, chính phủ Nhật Bản phải chi tiêu cho việc tái thiết lại có thể là một kích thích tích cực với GDP. Vấn đề là chính phủ Tokyo không thể làm tăng thêm thâm hụt. ■
 
Tồng hợp tức từ báo chí Ba Lan ngày 11/03/2011- Ảnh của nhật báo Gazeta Wyborcza
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
* Đây là blog cá nhân của Lê Diễn Đức. Nội dung bài viết không phản ánh quan điểm của Đài Á châu Tự do RFA

Bài bình luận

Tác giả blog lẹ thật, nhanh không kém các hãng thông tấn :} Lại cái ngày 11 này…lúc tháng 9 lúc tháng 3…Lúc ở Mỹ lúc ở Nhật… Thảm họa cho Nhật lần này không chỉ là động đất lớn (8,9 độ mà 9 độ là cao nhất) mà còn là do sóng thần gây ra. Cả thế giới chia buồn với Nhật bản và hình như Vn cũng sẵng sàng giúp đỡ nếu chính phủ Nhật bản yêu cầu (có thể là lúa gạo, có thể là lực lượng cứu hộ? sau này có thể gửi lao động sang xây dựng khắc phục hậu quả ). Quy mô thiệt hại về người lẫn của thì bây giờ chưa thể tính được sẽ có thời gian sau nhưng rõ ràng là quá lớn rồi và ảnh hưởng không những cho bản thân nước Nhật mà còn cả đến nền kinh tế thế giới vốn đang tậm tịt (chả gì Nhật cũng là cường quốc thứ 2 trong nền ktế thế giới). Tất cả các ý kiến của các chuyên gia kinh tế vào thời điểm này đều không chính xác vì họ chẳng có dữ liệu gì để mà phán (các sàn chứng khoán cũng chưa thể phản ứng ngay được), vụ việc thì mới toanh. Bây giờ chính phủ Nhật lo nhất về các dư chấn trong vài ngày tới (sau cuộc động đất mạnh thường vậy) và đang tập trung sức để cứu những người bị nạn chưa được giải cứu. Còn một vấn đề nghiêm trọng nữa là nhà máy điện nguyên tử cũng đang gây mối đe dọa lớn, chính phủ Nhật đang ra sức khắc phục nhưng kết quả chưa rõ…cả thế giới hồi hộp : - Độ phóng xạ tăng 1000 lần chỉ số cho phép ở quanh khu lò. - Có các đám cháy và tiếng nổ trong khu vực lò - Lệnh sơ tán dân trong vòng bán kính 10km và tin chót là tăng rộng bán kính lên 20km. Qua những vụ thiên tai khủng này thì mới thấy con người với tất cả các thành tựu của mình cũng vẫn là quá nhỏ bé so với thiên nhiên, Nhật là một nước hiện đại, trong một thời gian dài xây dựng hạ tầng cơ sở với các chỉ tiêu kỹ thuật cao (giá thành cao) để tránh động đất nhưng rồi khi động đất 8,9 độ + sóng thần thì cũng chịu (cảnh tàn phá nặng nề trên TV). Nhìn những thước phim quay cảnh sóng thần tràn vào sân bay mà sợ, máy bay tầu bè, otô cứ như đồ chơi trẽ con cả lũ. Nghĩ đến những tòa nhà cao tầng bị rút ruột ở Vn hay ở Balan với xu hướng chọn những dự án rẻ tiền nếu gặp phải các cuộc động đất chỉ cần 6-7 độ thôi mà rùng mình. PS thế giới đạo thánh lại thao hồ tuyên truyền các đạo lý của mình, hết dẫn chứng từ bibli, hệ nhân quả…đến ngày tận số 21/12/2012, rồi bà Vanga cũng đã dự đoán trước thảm họa này ở Nhật và dự đoán thêm là đại chiến thế giới sẽ xảy ra trong năm 2012. Thật hư thế nào không biết có nên tin không ;}

TNTBL viết: "Nghĩ đến những tòa nhà cao tầng bị rút ruột ở VN hay ở Balan" - Đề nghị bạn cho biết công trình nhà cao tầng cụ thể nào ở Ba Lan bị "rút ruột" được không? Tôi nhiều năm ở Ba Lan, về những công trình xây dựng lớn sau khi chế độ CS sụp đổ, dường như tôi chưa bao giờ thấy báo chí nói gì về chuyện này, tức là "rút ruột", rất xa lạ trong ngôn ngữ xây dựng Ba Lan. Theo tôi được biết, quy định nghiệm thu công trình xây dựng của Ba Lan rất chặt chẽ, đặc biệt về an toàn. Báo chí Ba Lan thường chỉ bình luận về thẩm mỹ của các công trình. Cách đây vài năm, vụ sụp mái toà nhà triển lãm ở Gliwice do bị tuyết đóng lâu ngày đè nặng, gây tử vong cho khách tham quan, thì là do thiết kế không lượng hết, chứ không phải do "rút ruột", kỹ sư trưởng và 1 số người liên đới bị đi tù với các bản án khá cao (tôi không nhớ chính xác). Còn chuyện rút ruột công trình ở VN từ 10 đến 30% đã thành phổ biến, ngay trong các kỳ họp quốc hội các đại biểu cũng đã nói. Vụ PMU 18 gia cố móng đường bằng tre thay vì sắt, rút cả trăm tấn đồng từ tượng đài Điện Biên Phủ, cầu chui Văn Thánh bị sập, đường cao tốc đắt nhất hành tinh HCM - Trung Lương vừa mới làm xong bị lún, sụt, v.v và v.v... Thiết nghĩ bạn cố tình "nghéo" tiêu cực VN vào Ba Lan rất chi là không đúng chỗ, not fair! - Lê Diễn Đức

Tác giả nói không ”fair play” vì đưa các tiêu cực trong ngày xây dựng của Balan và Vn vào cùng một rổ? Thứ nhất : tiêu cực là tiêu cực và ở xã hội nào cũng có kể cả ở những nước phát triển nhất. Vn tiêu cực kiểu Vn, Balan cũng có những tiêu cực kiểu Balan, điều dễ hiểu : một nước mới thay đổi chế độ và là thành viên trẻ của khối cộng đồng châu âu…Balan cũng đang phải học hỏi phấn đấu nhiều để đuổi kịp các cường quốc 5 châu. Thứ hai : đi cụ thể vào các vấn đề xây dựng dân dụng thì ở Vn các công trình bị rút ruột thì tác giả đã nhất trí và có đưa con số từ 10-30% (con số rất khiêm tốn). Còn ở Balan thì sao? Có thể „rút ruột” là đặc sản riêng của Vn, Balan không biết đến món đó nhưng không có nghĩa là không có những vấn đề ở đây. Diễn giải ra thì nhiều, tạm mấy dẫn chứng : - ít nhất là 10% giá trị công trình xây dựng là tiền phong bì. - xu hướng của chính phủ chỉ yêu tiên chọn các nhà thầu với phương án rẻ nhất trong các công trình đầu tư nhà nước tất dẫn đến việc suy giảm chất lượng (nhìn hiện trạng đường xá Balan thì thấy, xe phóng sang đến Đức, Tiệp là khác hẳn – hiện nay các cty Balan đang tẩy chay 1 cty Trung quốc chúng thầu xây xa lộ giửa Warsaw và Lodz vì họ cho dự án chỉ xây hết ½ giá so với dự án của các cty Balan). - tác giả có đề cập đến việc quy định nghiệm thu công trình thì ở đây cũng rất nhiều lỗ hỗng nên dẫn đến nhiều hiện tượng tiêu cực. Vai trò của giám sát xây dựng ở Balan rất hạn chế vì những quy định về vai trò của họ, ngay từ khâu vật liệu xây dựng họ cũng không được quyền kiểm soát ở các công trường mà chỉ được kiểm tra những „mẫu đẹp” cụ thể do nhà sản xuất vật liêu đưa ra để kiểm duyệt nên hiện tượng „treo đầu dê bán thịt chó” là phổ biến trong ngành sản xuất nguyên vật liệu xây dựng. Cùng một mác hàng, nhưng mua ở Đức chẳng hạn thì khác hẳn cũng mác đấy nhưng mua ở Balan… … Chính vụ sụp tòa nhà triển lãm các đây 5 năm làm nhiều người chết và bị thương cũng là một ví dụ về lỗi thiết kế (nghiệm thu xây dựng ở đâu?) và cộng thêm việc tắc trách không chịu dọn tuyết trên mái và khi xảy ra sự vụ rồi thì mới đi tù, thử hỏi nếu không xảy ra thì có ai phải chịu đi tù không? Không muốn miên man đi sâu vào mục này nhưng chất lượng công trình nó bắt đầu từ khâu đó. Tất nhiên không ai ngây thơ gì đi so sánh chất lượng các toà nhà ở Nhật với ở Balan và hơn nữa là so với ở Vn nhưng vẫn bị rùng mình khi nghĩ đến chuyện đó.